W związku z przyjęciem przez Parlament Europejski nowelizacji Dyrektywy EPBD w mediach pojawiają się różne informacje dotyczące używania kotłów gazowych w przyszłości. Co oznaczają nowe przepisy dla branży instalacyjno-grzewczej?
Parlament Europejski zdecydowaną większością głosów (370 za, 199 przeciw) przyjął dyrektywę w sprawie charakterystyki energetycznej budynków – EPBD (12 marca br.). Ostatnim krokiem jest oficjalne przyjęcie przez Radę, co powinno nastąpić wkrótce. Następnie tekst zostanie opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE i wejdzie w życie dwadzieścia dni później.
Od momentu ogłoszenia wyników widać wysyp sensacyjnych tytułów medialnych i wykorzystywanie wyrwanych z kontekstu zdań, mówiących o rzekomym rychłym końcu używania kotłów gazowych. Kilka dni takiej dezinformacji wprowadziło niepokój na rynku urządzeń grzewczych i zamęt wśród odbiorców tych informacji, co powoduje wstrzymywanie się z decyzjami co do wymiany starych nieefektywnych kotłów i w dalszym ciągu emisję szkodliwych pyłów i gazów powstających przy spalaniu węgla i śmieci w tych urządzeniach.
W komentarzach pomija się kluczowy w tym wszystkim fakt, że EPBD służy przede wszystkim zwiększaniu efektywności budynków poprzez poprawianie ich parametrów fizycznych, co prowadzi do redukcji zapotrzebowania na energię elektryczną i ciepło, co z kolei pozwala zmniejszyć zużycie energii elektrycznej, gazu, biomasy i innych nośników energii koniecznych do zapewnienia prawidłowego funkcjonowania budynku. To nie kwestia zakazu dla użytkowania kotłów gazowych jest głównym celem Dyrektywy.
Ponieważ szczegółowa analiza Dyrektywy pod kątem przyszłości eksploatacji i instalacji kotłów gazowych obejmuje szereg aspektów i może wydawać się skomplikowana, przypomnijmy w skrócie główne założenia dotyczące ogrzewania i kotłów gazowych.
Główne stwierdzenia według EPBD:
- Do 2029 r. instalacja samodzielnych kotłów gazowych odbywa się na zasadach jak obecnie – nie ma zakazu.
- Od 2030 r. w nowych budynkach oraz w budynkach po pełnej termomodernizacji (standard budynku zeroenergetycznego) kotły gazowe mogą być w dalszym ciągu instalowane, ale w kombinacji z OZE (np. układ hybrydowy z pompą ciepła, kolektorami słonecznymi, panelami PV itd.)
- W istniejących budynkach po 2030 r. wymiana i naprawa urządzeń odbywa się bez ograniczeń – jak obecnie, chyba że budynek został poddany głębokiej termomodernizacji (patrz pkt. 2)
- W EPBD po 2030 r. nie ma jakiegokolwiek nakazu demontażu działającego kotła gazowego z wyjątkiem budynków po pełnej termomodernizacji budynku z zastrzeżeniem jak w pkt. 2
- Kotły gazowe, które będą zasilane w przyszłości gazami odnawialnymi (biometan, wodór itd.), nie podlegają żadnym ograniczeniom także po 2030 r.
Oś czasu wejścia w życie nowych przepisów:
- Od 2025 r. – samodzielne kotły niezasilane paliwami kopalnymi i kotły gazowe zasilane gazem ziemnym jako część hybrydowych systemów grzewczych (np. z pompą ciepła lub kolektorami słonecznymi) nadal mogą mieć wsparcie finansowe. Wyjątek: jeśli wsparcie finansowe zostało wybrane do inwestycji przed 2025 r., zgodnie z artykułami rozporządzeń dotyczących funduszy europejskich (RRF, FEDER, WPR itp.), nadal jest możliwe wsparcie dla wymiany na kotły gazowe do końca wieloletnich ram finansowych w 2027 r. Zwolnienia te powinny mieć zastosowanie w szczególności, gdy kotły węglowe mają zostać zastąpione kotłami na gaz ziemny. Z tego wynika, że program „Czyste Powietrze” powinien być objęty tymi wyjątkami do 2027 r
- Od 2030 r. – kotły mogą być instalowane w nowych budynkach, o ile wykorzystują energię odnawialną lub bezemisyjną.* (standard zerowej emisji)
- Do 2040 r. – najlepiej zrezygnować z kotłów na paliwa kopalne. Nie ma jeszcze jasnej definicji „kotła na paliwo kopalne”, ale jeśli kocioł wykorzystuje energię odnawialną, to nie jest kotłem na paliwo kopalne. Ponadto cel nie jest wiążący. Osoby posiadające w swoich domach kocioł na gaz ziemny w 2040 r. nie będą musiały go zmieniać.
- Od 2050 r. – kotły mogą być instalowane we wszystkich budynkach, o ile wykorzystują energię odnawialną lub bezemisyjną.* (standard zeroemisyjny). Od 2050 r. wszystkie systemy grzewcze, w tym kotły gazowe, powinny wykorzystywać odnawialne źródła energii, ponieważ wszystkie budynki powinny być ZEB.
* Jeśli energia nie może być odnawialna lub bezemisyjna, możliwa jest inna energia z sieci, ale powinna pozostać wyjątkiem.
W istniejących budynkach kotły gazowe będą musiały wykorzystywać odnawialne źródła energii, jeśli budynki zostały wyremontowane w celu osiągnięcia ZEB. Jeśli budynki nie zostaną gruntownie odnowione do 2050 r., nie ma ograniczeń co do instalacji i wymiany kotłów gazowych. Biorąc pod uwagę niewiążący cel na 2040 r., można oczekiwać, że państwa członkowskie wprowadzą politykę zapewniającą stopniowe wycofywanie kotłów, które nie wykorzystują w wystarczającym stopniu OZE, ale zależy to od państw członkowskich i nie jest wiążące.
Źródło: SPIUG
